Biskup senior Kazimierz Romaniuk odszedł w wieku 97 lat

We wtorek, 25 lutego 2025 roku, w godzinach południowych, w Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie zmarł biskup senior Kazimierz Romaniuk. Miał 97 lat, 74 lata posługi kapłańskiej i 43 lata posługi biskupiej. Był pierwszym biskupem diecezji warszawsko-praskiej (1992–2004), a po przejściu na emeryturę pełnił funkcję jej biskupa seniora (2004–2025). Wcześniej, w latach 1982–1992, był biskupem pomocniczym archidiecezji warszawskiej oraz rektorem Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego i Akademickiego Studium Teologii Katolickiej (1971–1982).

Życiorys biskupa Kazimierza Romaniuka

Kazimierz Romaniuk urodził się 21 sierpnia 1927 roku w Hołowienkach, w pobliżu Sokołowa Podlaskiego. Pochodził z rodziny Władysława i Rozalii z domu Zygmunt. W czasie II wojny światowej jego rodzina mieszkała w Warszawie, gdzie uczęszczał na tajne komplety gimnazjalne. W 1944 roku uzyskał tzw. małą maturę. W trakcie Powstania Warszawskiego włączył się w walki, a po jego upadku został internowany w obozie w Pruszkowie. Udało mu się zbiec i ukrywał się do końca wojny. Po jej zakończeniu kontynuował naukę w Liceum Humanistycznym im. Adama Mickiewicza w Warszawie, gdzie w 1946 roku zdał maturę.

Po ukończeniu szkoły średniej wstąpił do Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego, podejmując jednocześnie studia na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego. W 1951 roku uzyskał tytuł magistra teologii, a w tym samym roku przyjął święcenia kapłańskie – 16 grudnia sakramentu udzielił mu arcybiskup Stefan Wyszyński w kościele Najczystszego Serca Maryi na warszawskim Grochowie.

Pierwszą placówką duszpasterską ks. Romaniuka była parafia św. Szczepana w Raszynie, a później parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy na Saskiej Kępie, gdzie pełnił funkcję wikariusza i prefekta w latach 1952–1955.

Działalność naukowa i akademicka

W 1953 roku uzyskał stopień doktora teologii w zakresie patrologii. Następnie kontynuował naukę na Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie (1956–1958), zdobywając licencjat z nauk biblijnych, a później w Ecole Biblique et Archéologique Française w Jerozolimie (1959–1961), gdzie obronił kolejny doktorat.

W 1966 roku uzyskał habilitację, a w kolejnych latach został mianowany profesorem nadzwyczajnym (1969) i profesorem zwyczajnym nauk biblijnych (1971). Jako wykładowca związany był z Uniwersytetem Warszawskim, Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie, Katolickim Uniwersytetem Lubelskim oraz Akademią Teologii Katolickiej. Był także członkiem międzynarodowych organizacji teologicznych, w tym Światowej Federacji Apostolatu Biblijnego oraz Stowarzyszenia Nowotestamentalistów.

Posługa biskupia

27 lutego 1982 roku papież Jan Paweł II mianował ks. Kazimierza Romaniuka biskupem pomocniczym archidiecezji warszawskiej, a jego sakra biskupia odbyła się 4 marca 1982 roku w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie. Jako swoje biskupie motto przyjął słowa: In Te confido („Ufam Tobie”). W ramach Konferencji Episkopatu Polski pełnił m.in. funkcję przewodniczącego Podkomisji ds. Pisma Świętego oraz członka Komisji ds. Nauki Katolickiej.

25 marca 1992 roku, w wyniku reformy administracyjnej Kościoła w Polsce, został pierwszym biskupem nowo utworzonej diecezji warszawsko-praskiej. W trakcie swojej posługi stworzył struktury administracyjne diecezji, powołał 35 nowych parafii, zorganizował I Synod Diecezjalny (1998–2000), wybudował Wyższe Seminarium Duchowne na Tarchominie i odnowił katedrę św. Michała Archanioła i św. Floriana. Podczas pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w 1999 roku gościł papieża w Radzyminie i katedrze diecezjalnej.

W 2004 roku papież Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z funkcji biskupa diecezjalnego, co było związane z osiągnięciem wieku emerytalnego.

Dorobek naukowy i literacki

Jednym z największych osiągnięć biskupa Kazimierza Romaniuka było stworzenie Biblii Warszawsko-Praskiej – autorskiego przekładu całego Pisma Świętego z języków oryginalnych na język polski, nad którym pracował przez kilkadziesiąt lat. Był to pierwszy tego typu przekład od czasów Biblii Jakuba Wujka. Jego tłumaczenie stało się częścią wielu wydań Pisma Świętego, w tym także wersji ekumenicznej Nowego Testamentu oraz Psalmów.

Był autorem ponad 150 książek i tłumaczeń biblijnych, a także około 700 artykułów naukowych i publicystycznych. Jego publikacje ukazywały się w Polsce i za granicą. W 1991 roku otrzymał nagrodę Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich, w 2005 roku nagrodę Feniks, a w 2016 roku został odznaczony medalem Towarzystwa Biblijnego w Polsce.

Dziedzictwo i pamięć

Biskup Kazimierz Romaniuk był współkonsekratorem dziewięciu biskupów, w tym sześciu biskupów warszawskich. W uznaniu jego zasług został uhonorowany tytułem honorowego obywatela kilku miast, w tym Warszawy, Otwocka, Radzymina i Mińska Mazowieckiego. W 2012 roku otrzymał Medal Pamiątkowy Pro Masovia.

Jego życie i działalność pozostawiły trwały ślad w polskim Kościele, zarówno w wymiarze duszpasterskim, jak i naukowym.